BİSMİLLAH HER HAYRIN BAŞIDIR.

BİSMİLLAH HER HAYRIN BAŞIDIR.

 “Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adı ile” anlamındaki “Bismillâhirrahmânirrahîm” cümlesine “Besmele” denir.

Besmele; gücü, kuvveti ve kudreti sonsuz olan Allah’ı hatırlamak ve onu her zaman akılda tutmaktır. Bu bütün mahlûkata hayat bahşeden, insanı ahsen-i takvim üzere yaratan ve dünyaya halife kılan Yüce Allah’a karşı kulluğumuzun nişanelerinden biridir. İşlerimize Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla başlamakla ancak O’ndan yardım dilediğimizi,başladığımız her işte yüce yaratıcının izni ve rızasını gözettiğimizi, böylece O’nu hiçbir zaman aklımızdan ve kalbimizden ayırmadığımızı ifade etmiş oluruz. Besmele Rahmânî tecellide insanın rolünü ortaya koyarak kulu Rabbine bağlar. Böylece kul Besmele ile her an yaratıcısının kontrolünde olduğunun farkında olur.

Kur’an-ı Kerim’de Tevbe Sûresi dışındaki bütün sûrelerin başında Besmele bulunur. Cahiliye döneminde tevhid inancında olmayanlar bir iş yapmadan önce kendi ilahlarının ve putlarının isimlerini anarak onlardan yardım isterlerdi. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim sûrelerine Besmele ile başlayarak bu inanç sahiplerine muhalefet eder. Müslümanlar da yapacakları bütün işlerden önce Besmeleyi okumakla Kur’an-ı Kerim’in bu usulünü takip etmiş olurlar.

Besmele’de Yüce Rabbimizin isim ve sıfatlarından üç tanesi yer almaktadır. Bunlar: Allah, Rahmân ve Rahîm isimleridir. Allah ismi, yüce yaratıcının özel ismi olup başka hiçbir varlığa ve eşyaya verilemez. Rahmân ismi, mümin veya gayrimüslim olsun yüce yaratıcının ayırım yapmadan dünyada herkese nimet ve ikramda bulunmasını ifade ederken Rahîm ismi ise; nimetlerini ahirette sadece müminlere vereceği manasını taşır.[1] Yüce Allah, Besmele’de ism-i celâlinin yanına Rahmân ve Rahîm isimlerini koymakla kendisini bu iki isim ile tanıtır, böylece “Ey kullarım ben Allah-u Azimüşşân, Rahmân ve Rahîmim” der. Bütün Esmâ-i hüsnâsı içinde bu iki ismi öne çıkarmakla kendisini merhametli ve şefkatli olarak ilan eder.

İşine Besmele ile başlayan insan hem Kur’an-ı Kerim’den bir ayet okumuş olur hem de başarısının ancak Allah’ın yardımı ile mümkün olabileceğini dile getirmiş ve Allah’tan yardım istemiş olur.

Besmele, insanları istenmeyen şeylere karşı koruyan bir kalkan gibidir. Besmele, okuyan kişiye esenlik ve huzur sağlar. Yapacağı işe Besmele ile başlayan Müslüman işini daha başlangıçta sağlam tutmuş olur. Bu sebeple Besmele’yi okuyan kişi bunu sadece bir söz olarak okumamalıdır.

Yüce Yaratıcının varlığını, birliğini, gücünü ve nimetlerini iyi idrak etmek, nimetlerine şükretmek, hayatın her anında onun isim ve sıfatlarıyla bütünleşmek her Müslüman’ın Rabbine olan şükran borcunun bir göstergesidir. Nitekim Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de: “Rabbinin adını an ve bütün benliğinle O’na yönel.”[1] buyurmuştur. Allah Resûlü (s.a.s) de her hayırlı işe başlarken Besmele ile başlanılmasını tavsiye etmiş ve şöyle demiştir: “Besmele ile başlanılmayan her iş bereketsizdir.”[2] Ancak buna karşılık haram ve mekruh işlerde Allah’ın adının anılması yasaklanmıştır. Zira bir Müslüman yapacağı her işten önce okuduğu Besmele ile Yüce Allah’ın adıyla iş yapacağına, O’nun emrettiği emir ve yasaklarını dikkate alacağına dair söz vermiş olur. Onun için Besmele ile başlanan bir işte haram, yalan, haksızlık, aldatma adaletsizlik vb. bir şey olmamalıdır. Böyle yapan bir kimse Besmele’nin mana ve önemini anlamamış demektir.